صندلی؛ شاهکار طراحی و فرهنگ
پیتر فیل، مورخ و طراح مشهور، میگوید: «صندلی یکی از طراحیشدهترین، مطالعهشدهترین و پرکاربردترین مصنوعات دوران مدرن است.» جای تعجب نیست که بررسی صندلی های معروف تاریخ ما را به تفکر عمیق درباره طراحی، فرهنگ و شیوه زندگی انسانها وادارد. صندلی نه تنها یک وسیله کاربردی است، بلکه بازتابی از سبک زندگی، فلسفه طراحی و نیازهای اجتماعی هر دوره تاریخی محسوب میشود. هر صندلی، داستانی منحصر به فرد درباره زمان، مکان و تفکر خلاق طراح خود دارد.
استین لیو بور، مدیر مجموعه کلاسیک شرکت ویترا، توضیح میدهد: «اگر تاریخچه صندلیها و بهویژه صندلی های معروف تاریخ را مطالعه کنید، جهان را دوباره کشف خواهید کرد. از صندلیهای معاصر تا نمونههای هزاران ساله، میتوانیم درباره راحتی، ارگونومی، کیفیت، متریال، عملکرد، اتصالات، ابعاد و بهویژه پایداری آنها بیاموزیم.» این جمله نشان میدهد که صندلیها بیش از آنچه به نظر میرسند، منبعی برای فهم هنر، مهندسی و جامعه هستند.
ویژگیهای یک صندلی موفق
در خصوص ویژگیهای یک صندلی خوب، لیو بور معتقد است که طراحی موفق «صندلیای راحت است که عملکردش مطابق با کاربردش باشد و متریال و اتصالاتی با کیفیت و طول عمر بالا داشته باشد.» به بیان دیگر، یک صندلی نه تنها باید زیبا و خوشساخت باشد، بلکه باید نیازهای واقعی کاربران را برآورده کند و تجربهای راحت و ماندگار ارائه دهد. پیتر فیل نیز اضافه میکند که فراتر از این معیارها، صندلی واقعاً عالی ارتباط ویژهای با کاربر برقرار میکند؛ ارتباطی که میتواند فیزیکی، روانی، ساختاری، فکری، ایدئولوژیک، عاطفی، زیباییشناسانه، فرهنگی یا حتی معنوی باشد.
تاثیر تاریخی و فرهنگی صندلیها
علاوه بر جنبههای طراحی و ارگونومی، صندلی های معروف تاریخ نقش مهمی در شکلدهی به فرهنگ و جامعه ایفا کردهاند. بسیاری از این صندلیها، نه تنها به عنوان ابزار نشستن بلکه به عنوان نمادهای هویت، قدرت و سلیقه در فضاهای عمومی و خصوصی مورد استفاده قرار گرفتهاند. از صندلیهای سلطنتی گرفته تا صندلیهای مدرن و مینیمال، هر یک بیانگر ایدهها، ارزشها و تحولات اجتماعی زمان خود هستند و مطالعه آنها میتواند دریچهای به درک بهتر تاریخ طراحی، سبک زندگی و حتی تغییرات اقتصادی و فرهنگی جوامع باشد.
آثار برجسته در میان صندلی های معروف تاریخ
البته، هر صندلی خوب نتیجه تعداد زیادی تلاش و شکست بوده است که مسیر پیشرفت را هموار کردهاند. در میان این تلاشها، برخی طراحیها فراتر از عملکرد صرف، به نمادی از نبوغ طراحان تبدیل شدهاند؛ مانند صندلی چوب خمیده دستساز مایکل تونت، صندلی راحتی لوکوربوزیه متعلق به عصر ماشینی، صندلی با طرح گل لاله و اولین صندلی پلیکربنات کاملاً شفاف جهان. هرکدام از این آثار شاخص، جزو صندلی های معروف تاریخ به شمار میروند و جایگاه ویژهای در مسیر تحول طراحی مبلمان دارند. این صندلیها نه تنها نمونهای از خلاقیت فردی طراحان هستند، بلکه تأثیر بسزایی بر روند طراحی و تولید مبلمان در دههها و قرنهای بعد داشتهاند.
فهرست مطالب
صندلی Thonet 209
سال ساخت: ۱۸۵۹ میلادی
طراح: مایکل تونت
محل ساخت: اتریش
صندلی چوب خمیده که با نام Thonet 209 نیز شناخته میشود، نهتنها به دلیل محبوبیت گستردهاش در رستورانها و کافهها جایگاه ویژهای دارد، بلکه یکی از مهمترین نوآوریها در طراحی مبلمان و از نمونههای شاخص صندلی های معروف تاریخ به شمار میآید. مایکل تونت، کابینتساز پروسیالاصل، در جریان آزمایش روشهای نوین خمکاری چوب با بخار، توانست با استفاده از پرسهای مکانیکی، فرمهایی دقیق و تکرارپذیر ایجاد کند.
او این صندلی را برای قهوهخانه Daum در وین طراحی کرد و سپس به همراه پنج پسرش، شرکت تولید مبلمان وین را راهاندازی نمود؛ اقدامی که نقش مهمی در صنعتیسازی تولید مبلمان ایفا کرد. پیتر فیل در اینباره میگوید: «این مدل پرفروشترین صندلی تاریخ است و تا سال ۱۹۳۰، پنجاه میلیون عدد از آن به فروش رسید.»
پشتی تقریباً دایرهای این صندلی، بهعنوان فرمی الهامبخش برای طراحان مدرنیست شناخته میشود و حتی لوکوربوزیه نیز از آن در پروژههای معماری خود استفاده میکرد؛ موضوعی که جایگاه این صندلی را در تاریخ طراحی بیش از پیش تثبیت کرده است.
صندلی Wassily B3
سال ساخت: ۱۹۲۵ و ۱۹۲۸ میلادی
طراح: مارسل بروئر
محل ساخت: ایتالیا
صندلی Wassily B3 نخستین نمونه از صندلیهای کانتیلیور به شمار میآید که ساختار سنتی چهارپایه را بهطور جدی به چالش کشید. مارسل بروئر، معمار مجارستانی، با الهام از فرم فرمان دوچرخه، در سال ۱۹۲۵ نخستین صندلی ساختهشده از لوله فولادی را معرفی کرد؛ اقدامی که نقطه عطفی در مسیر طراحی مبلمان مدرن و یکی از شاخصترین آثار در میان صندلی های معروف تاریخ محسوب میشود.
در همان دوره، معماران هلندی و آلمانی دیگری نیز ایدههای مشابهی را دنبال میکردند، اما طراحی بروئر به دلیل تناسب دقیقتر، استحکام بالاتر و سطح راحتی بیشتر، توانست جایگاه برجستهتری پیدا کند و مسیر تازهای در طراحی مبلمان باز کند. ساختار انتزاعی این صندلی بهگونهای است که فرد را بر روی پایههایی معلق نگه میدارد؛ گویی صندلی در هوا شناور است و تنها با دو پایه پشتیبانی میشود.
سه سال بعد، بروئر نسخه سادهتری از صندلی عصایی را با همکاری شرکت Knoll به بازار عرضه کرد. امروزه این صندلیها بهعنوان آثاری شاخص و برجسته از طراحی مدرن، در موزههای معتبر همچون MoMA و V&A نگهداری میشوند و جایگاه ویژهای در میان صندلی های معروف تاریخ دارند.
صندلی Transat
سال ساخت: ۱۹۲۷ میلادی
طراح: ایلین گری
محل ساخت: فرانسه
صندلی Transat که ایلین گری از آن بهعنوان صندلی کنار استخر در ویلای شخصی خود استفاده میکرد، به یکی از ماندگارترین آثار طراحی مبلمان و جزو صندلی های معروف تاریخ تبدیل شد. نام این صندلی از کشتی «ترانسآتلانتیک» الهام گرفته شده و فرم آن یادآور صندلیهای عرشهای کشتیهای بخار اوایل قرن بیستم است.
چهارچوب فلزی براق و ظریف در کنار پشتی قابل تنظیم، ترکیبی از راحتی، تعادل و وقار را به نمایش میگذارد. این صندلی در سال ۱۹۲۹ در مجله L’Architecture Vivante معرفی شد و بهسرعت به نمادی از سبک و تفکر طراحی ایلین گری تبدیل گشت.
این اثر شاخص در خانه بسیاری از طراحان برجسته قرار داشت و در نهایت در یک حراجی در سال ۲۰۰۹ با قیمت شگفتانگیز ۲۷٫۸ میلیون دلار به فروش رسید؛ رقمی که آن را به گرانترین صندلی فروختهشده در جهان تبدیل کرد.
صندلی GRAND CONFORT LC2
سال ساخت: ۱۹۲۸ میلادی
طراح: شارلوت پریاند، لوکوربوزیه و پیر ژانرت
محل ساخت: فرانسه
صندلی GRAND CONFORT LC2 با ظاهری قاطع و ساختاری منسجم، حضوری قدرتمند در فضای معماری دارد و بهعنوان یکی از شاخصترین نمونههای صندلی های معروف تاریخ شناخته میشود. شارلوت پریاند و پیر ژانرت به درخواست لوکوربوزیه، این صندلی را برای یک انجمن معماری در پاریس طراحی کردند تا بیانگر دیدگاه نوین معماری مدرن باشد.
ویژگی متمایز این مدل، نمایش آگاهانه اسکلت فلزی در نمای بیرونی است؛ جایی که لولههای فولادی نه پنهان، بلکه بهعنوان بخشی از زبان طراحی به چشم میآیند. این رویکرد هندسی و منطقی، بازتابی دقیق از زیباییشناسی معماری مدرن لوکوربوزیه محسوب میشود و ارتباطی مستقیم میان مبلمان و معماری برقرار میکند.
لوکوربوزیه این صندلی را «جعبه بالش» مینامید؛ تعبیری که بهخوبی تعادل میان ساختار سخت فلزی و نرمی کوسنها را توصیف میکند. همین ترکیب منحصربهفرد، این سبک را به نمادی ماندگار از مدرنیسم در طراحی مبلمان تبدیل کرده است.
صندلی BARCELONA MR90
سال ساخت: ۱۹۲۹ میلادی
طراح: لودویگ میس وندر روهه و لیلی رایش
محل ساخت: امریکا
برخی صندلیها بهروشنی پیام طراحی خود را منتقل میکنند و صندلی بارسلونا یکی از شاخصترین نمونهها در این زمینه و جزو صندلی های معروف تاریخ است. این صندلی در ابتدا برای خانواده سلطنتی طراحی شد؛ میس وندر روهه، معمار آلمانی–آمریکایی، بههمراه لیلی رایش، از پیشگامان طراحی با لولههای فلزی، این اثر را برای غرفه نمایشگاه بینالمللی بارسلونا خلق کردند؛ فضایی که پادشاه و ملکه اسپانیا از آن بازدید کردند.
این دو طراح با تکیه بر رویکرد مدرن «کمتر، بهتر»، از الگوهای تاریخی الهام گرفتند و آنها را با زبانی معاصر بازآفرینی کردند. چهارچوب قیچیشکل صندلی، یادآور فرم صندلیهای امپراتوری روم و مصر باستان است و در عین حال، ساختاری ساده و منطقی را ارائه میدهد.
ترکیب فلز کروم درخشان با چرم دوختخورده، جلوهای شیک، متعادل و چشمنواز ایجاد کرده است. این صندلی در ابتدا برای تولید انبوه در نظر گرفته نشده بود، اما از سال ۱۹۵۳ شرکت Knoll آن را وارد بازار کرد و امروزه به یکی از محبوبترین و شناختهشدهترین مدلهای مبلمان مدرن تبدیل شده است.
صندلی LCW
سال ساخت: ۱۹۴۵ میلادی
طراح: چارلز و ری ایمز
محل ساخت: امریکا
زوج طراح آمریکایی، چارلز و ری ایمز، سالها بهطور مستمر روی فرآیندهای نوین ساخت مبلمان کار کردند و در نهایت دستگاهی خلاقانه با نام «کازام!» ساختند که امکان خمکاری ورقهای تختهسهلا را به شکلهای ترکیبی و ارگانیک فراهم میکرد. نتیجه این نوآوری، صندلی تختهسهلایی LCW بود که بهعنوان یکی از نمونههای شاخص صندلی های معروف تاریخ شناخته میشود.
این صندلی در سال ۱۹۴۶ در نمایشگاهی با موضوع «طراحی ارگانیک مبلمان خانگی» معرفی شد و توجه طراحان و منتقدان را به خود جلب کرد. فرم آن از انحنای ملایم چیپس سیبزمینی الهام گرفته شده است و ساختاری گهوارهای دارد که راحتی مطلوبی را برای طیف گستردهای از کاربران فراهم میکند.
جودیت میلر، تاریخنگار برجسته حوزه صندلی، این طراحی را بسیار جلوتر از زمان خود میداند. ایمزها همچنین با استفاده نوآورانه از پایههای لاستیکی ضد شوک، انعطافپذیری و آسایش بیشتری به این صندلی بخشیدند. امروزه صندلی LCW همچنان زیبا، راحت و مقرونبهصرفه باقی مانده است و بهعنوان نمادی روشن از نبوغ و خلاقیت این زوج طراح شناخته میشود.
صندلی لانژ
سال ساخت: ۱۹۵۶ میلادی
طراح: چارلز و ری ایمز
محل ساخت: امریکا
اگر صندلی LCW را بهعنوان یک خودروی معمولی در نظر بگیریم، صندلی لانژ و زیرپایی آن همچون یک رولزرویس قرن بیستم در میان مبلمان مدرن جلوه میکند. پیتر فیل معتقد است این صندلی دقیقاً لوکسترین صندلی زمان خود بوده و حتی امروزه نیز ارزش بالایی دارد و یکی از برجستهترین صندلی های معروف تاریخ محسوب میشود.
این صندلی از شناختهشدهترین آثار طراحی زوج ایمز به شمار میآید و دلیل آن کاملاً روشن است. جودیت میلر میگوید فرم راحت و پفکی این صندلی یادآور تختخوابهای ویکتوریایی است. با اینکه ایمزها بیشتر برای مبلمان ارزانقیمت شهرت داشتند، در این مورد یک اثر مجلل و شاخص خلق کردند.
صندلی LCW در دفاتر کار و اتاقهای مطالعه بهخوبی جای میگیرد و نمونه برجستهای از تکامل صندلی لانژ محسوب میشود. شرکت ویترامبل این مدل را از سال ۱۹۵۶ بدون وقفه تولید کرده است.
صندلی DAR
سال ساخت: ۱۹۴۸ تا ۱۹۵۰ میلادی
طراح: چارلز و ری ایمز
محل ساخت: امریکا
صندلی DAR یکی از برجستهترین طراحیهای چارلز و ری ایمز محسوب میشود و بهعنوان یکی از شاخصترین نمونههای صندلی های معروف تاریخ شناخته میشود. پیتر فیل معتقد است این صندلی نوآوری چشمگیری بود که توانست پاسخگوی نیازهای جامعهای در حال تغییر باشد.
نام DAR مخفف Dining Armchair Rod base است و ترکیبی هوشمندانه از سبک پاریسی و طراحی کلاسیک دهه ۱۹۵۰ را ارائه میدهد. پایه این صندلی الهامگرفته از فرم برج ایفل است و بدنه آن با طراحی ارگونومیک، راحتی و زیبایی را همزمان فراهم میکند. علاوه بر این، DAR اولین نمونهای بود که مفهوم تعویض قطعات در طراحی صندلیها را معرفی کرد و مسیر تازهای در صنعت مبلمان ایجاد نمود.
از دهه ۱۹۵۰ تاکنون، شرکت ویترامبل این صندلی را تولید میکند و مدلهای کپی فراوانی از آن در سراسر جهان ساخته شده است.
صندلی WOMB
سال ساخت: ۱۹۴۷ تا ۱۹۴۸ میلادی
طراح: ایرو سارینن
محل ساخت: امریکا
فلورانس نول، معمار پیشگام سبک مدرن و طراح مبلمان، در سال ۱۹۴۸ از ایرو سارینن درخواست کرد صندلیای طراحی کند که هم راحت باشد و هم امکان جابجایی آسان کاربر را فراهم آورد. پاسخ سارینن به این درخواست، صندلی WOMB بود؛ یکی از آثار برجسته و شاخص در میان صندلی های معروف تاریخ.
این صندلی دارای بدنهای یکپارچه از پلیمر تقویتشده با الیاف است که با همکاری یک سازنده قایق تولید شد و ساختاری مستحکم و انعطافپذیر ارائه میدهد. طراحی آن به گونهای است که کاربر به راحتی میتواند وضعیت خود را تغییر دهد و حرکت کند. از ویژگیهای شاخص این صندلی، جایگاه مخصوص آرنج است که تجربه نشستن راحتتر و ارگونومیکتری را فراهم میکند و جایگاه آن را در تاریخ طراحی مبلمان تثبیت میکند.
صندلی WISHBONE
سال ساخت: ۱۹۴۹
طراح: هانس وگنر
محل ساخت: دانمارک
با الهام از نقاشی بازرگانان دانمارکی در سال ۱۹۴۴، صندلی Wishbone در سال ۱۹۴۹ بهطور اختصاصی برای شرکت Carl Hansen & Søn طراحی شد و بهعنوان یکی از شاخصترین صندلی های معروف تاریخ شناخته میشود. این صندلی که به نام صندلی Y نیز معروف است، در فرآیندی پیچیده و دقیق ساخته میشود که شامل بیش از ۱۰۰ مرحله است.
در این فرآیند، چوب پشتی صندلی با بخار به شکل استخوان جناغ خم میشود و نشیمن آن با حدود ۱۲۲ متر طناب کاغذی، بهصورت دستی و طی یک ساعت بافته میشود. این دقت و ظرافت در ساخت، ارزش و اهمیت طراحی را بهخوبی نمایان میسازد.
طراحی ساده اما چشمنواز این صندلی، آن را به نمادی برجسته از سبک اسکاندیناوی و انتخابی محبوب برای اتاقهای غذاخوری و دفاتر کاری تبدیل کرده است.
صندلی ANT
سال ساخت: ۱۹۵۱ تا ۱۹۵۲ میلادی
طراح: آرنه ژاکوبسن
محل ساخت: دانمارک
آرنه ژاکوبسن، که پیشتر بهعنوان معمار برجسته شناخته میشد، این صندلی سبکوزن را برای سالن غذاخوری کارخانه داروسازی دانمارکی Novo Nordisk طراحی کرد. این اثر یکی از شاخصترین نمونهها در میان صندلی های معروف تاریخ محسوب میشود، چرا که نخستین نمونهای بود که از یک تکه تختهسهلایه ساخته شد و پشتی آن با انحنای ملایم، متناسب با آناتومی بدن کاربر طراحی گردید.
نسخه اولیه صندلی دارای سه پایه بود و ژاکوبسن تأکید ویژهای بر حفظ همین ساختار داشت. پس از درگذشت او در سال ۱۹۸۰، پایه چهارم به صندلی اضافه شد و رنگهای متنوعی برای آن عرضه گردید. این صندلی که توسط شرکت Fritz Hansen تولید میشود، پایه و الهامبخش بسیاری از طرحهای بعدی ژاکوبسن شد؛ از جمله صندلی مدل ۳۱۰۷ از مجموعه سری ۷ که با ساختاری مشابه، موفقیت فروش فوقالعادهای کسب کرد.
صندلی EGG
سال ساخت: ۱۹۵۷ تا ۱۹۵۸
طراح: آرنه ژاکوبسن
محل ساخت: دانمارک
مانند بسیاری از نوآوریهای برجسته، صندلی تخممرغی ژاکوبسن بهعنوان یکی از شاخصترین صندلی های معروف تاریخ شناخته میشود. ژاکوبسن پیش از طراحی نهایی، در گاراژ خانهاش با سیم و پلاستیک ساختار صندلی را آزمایش کرد تا به فرم دلخواه برسد.
این صندلی که ابتدا با روکش قرمز تولید شد، برای لابی هتل رویال SAS در کپنهاگ طراحی گردید و بخشی از طراحی خود هتل نیز بر عهده او بود. صندلی تخممرغی، بهعنوان جواهری در پروژه هتل، نمادی ماندگار از سبک مدرن دانمارکی محسوب میشود.
ساختار بزرگ، شیک و ارگونومیک این صندلی، که از یک قاب فولادی با روکشی از فوم شکل گرفته، طوری طراحی شده که گویی نشیمنگاه فرد را درون یک قنداق گرم و امن در آغوش میگیرد؛ ویژگیای که همواره تحسین طراحان و کاربران را برانگیخته است.
صندلی SWAN
سال ساخت: ۱۹۵۷ تا ۱۹۵۸ میلادی
طراح: آرنه ژاکوبسن
محل ساخت: دانمارک
این صندلی در سال ۱۹۵۸ توسط آرنه ژاکوبسن برای هتل رادیسون SAS رویال در کپنهاگ طراحی شد و شباهت زیادی به مدل Egg دارد. بدنه صندلی SWAN از مواد مصنوعی قالبگیری شده ساخته شده و روی پایههای فولادی و آلومینیومی قرار میگیرد.
ویژگی برجسته این طراحی، امکان چرخش ۳۶۰ درجه روی پایه است که آن را به یکی از نوآورانهترین و شاخصترین صندلی های معروف تاریخ در زمینه مبلمان مدرن تبدیل کرده است. صندلی SWAN برای استفاده در لابیها، سالنهای استراحت فرودگاهها، منازل و فضاهای مختلف مناسب است و همچنان توسط شرکت Fritz Hansen تولید میشود.
صندلی PAPA BEAR
سال ساخت: ۱۹۵۴ میلادی
طراح: هنس وگنر
محل ساخت: دانمارک
این صندلی با طراحی نوآورانه، خلقشده توسط یک روزنامهنگار، به نام خلاقانه «صندلی بابا خرسی» شناخته میشود و قیمت آن حدود ۱۸۴۰۰ دلار است. این اثر یکی از برجستهترین و محبوبترین نمونههای صندلی های معروف تاریخ به شمار میرود و جایگاه ویژهای در میان تقریباً ۵۰۰ صندلی طراحیشده توسط هانس وگنر دارد.
پشتی بلند و دستههای منحصربهفرد این صندلی، راحتی و شکوه خاصی به فضای نشستن میبخشند و تجربهای لوکس و ماندگار برای کاربران فراهم میکنند.
صندلی TULIP
سال ساخت: ۱۹۵۵ تا ۱۹۵۶
طراح: ایرو سارینن
محل ساخت: امریکا
در سال ۱۹۵۷، ایرو سارینن مجموعهای از صندلیها را معرفی کرد که پاسخی به «دنیای زشت، گیجکننده و ناآرام» زیر میز و صندلیها بود. در میان این آثار، صندلی لالهای شکل بهعنوان یک قطعه هنری برجسته شناخته شد که پایههای سنتی صندلیها را با بدنهای شیک و فرم لاله ترکیب میکرد.
این مدل ظاهری مدرن و چشمنواز داشت که از هر زاویه زیبایی خود را نشان میداد. پیتر فیل معتقد است: «صندلی لالهای با طراحی بسیار زیبا، یکی از نخستین تلاشهای جدی طراحان برای خلق صندلیای منحصر به فرد از یک متریال بود. هرچند سارینن نتوانست این هدف را کاملاً محقق کند و در نهایت پایه آلومینیومی ریختهگری شده را به بدنه پلاستیکی متصل نمود، طراحی از نظر بصری یکپارچه و جذاب به نظر میرسید.»
شرکت Knoll از سال ۱۹۵۷ این صندلی را تولید کرده و آن را به موفقیتی بزرگ در بازار تبدیل کرده است.
صندلی PANTON
سال ساخت: ۱۹۵۹ تا ۱۹۶۰
طراح: ورنر پنتون
محل ساخت: دانمارک
پیشرفتهای تکنولوژیکی پس از جنگ، تولید پلاستیک را که به یکی از بزرگترین صنایع جهان تبدیل شد، آسانتر کرد. لیو بور میگوید: «ورنر پنتون جذب پتانسیل پلاستیک شد، مادهای نوآورانه در دهه ۱۹۵۰. هدف او ساخت یک صندلی راحت و یکتکه بود که بتوان در هر مکانی از آن استفاده کرد.»
این صندلی یکپارچه، بهعنوان اولین نمونه تمام پلاستیکی با سازه یکتکه و طراحی کانتیلیور، یکی از شاخصترین صندلی های معروف تاریخ محسوب میشود. ورنر پنتون بیش از ده سال تحقیق و توسعه انجام داد و چندین سال طول کشید تا تولیدکننده مناسبی پیدا کند. در نهایت، این صندلی در سال ۱۹۶۷ از طریق شرکت ویترامبل بهصورت انبوه تولید شد.
لیو بور نیز میافزاید: «نوآوری پیشگامانه ورنر پنتون بسیار مورد تحسین قرار گرفت و او جوایز متعددی دریافت کرد.»
صندلی PLANTER
سال ساخت: ۱۹۶۶ میلادی
طراح: وارن پلنتر
محل ساخت: امریکا
انحنای صندلی Platner هرگز کسی را به این خوبی فریب نداده است. هر صندلی با جوش دادن حداکثر ۱۰۰۰ میله فولادی با روکش نیکل ساخته میشود و نمایی زیبا و مستحکم دارد. این صندلی توسط طراح آمریکایی وارن پلنتر طراحی شده و اقتباسی هوشمندانه از سبک صندلیهای لویی پانزدهم محسوب میشود و یکی از شاخصترین صندلی های معروف تاریخ به شمار میرود.
فرم ظریف و جذاب صندلی، بدون نیاز به جلب توجه پر سر و صدا، نگاهها را به خود جذب میکند. امروزه این صندلی با روکش طلای ۱۸ عیار نیز عرضه میشود که گزینهای مناسب برای علاقهمندان به لوکسگرایی است.
صندلی WIGGLE
سال ساخت: ۱۹۷۲ میلادی
طراح: فرانک گری
محل ساخت: امریکا
در دهه ۱۹۶۰، طراحان مبلمان به دنبال جایگزینی برای پلاستیک بودند که بتواند با انعطافپذیری آن رقابت کند. در اوایل دهه ۷۰، فرانک گری، معمار کاناداییالاصل، با تودهای از مقوای موجدار که بیرون دفترش در لسآنجلس افتاده بود، شروع به آزمایش کرد. مقوای موجدار در آن زمان کمتر مورد توجه بود، اما گری ایدهای نو داشت: او مقواها را با نوارهای متناوب به هم چسباند تا مادهای محکم و بادوام بسازد.
در سال ۱۹۷۲، او مجموعه مبلمان Easy Edges را معرفی کرد که صندلی Wiggle Side، گل سر سبد آن بود و بهعنوان یکی از شاخصترین صندلی های معروف تاریخ شناخته میشود. این صندلی با ویژگیهای انتزاعی و شکل تندیسگونهاش، مانند دیگر آثار معماری مشهور گری، نمایانگر نوآوری و خلاقیت در طراحی است؛ تکنیکی که پیشتر برای چنین مادهای مبتنی بر کاغذ، واقعاً غیرقابل تصور بود.
صندلی LOUIS GHOST
سال ساخت: ۲۰۰۲ میلادی
طراح: فیلیپ استارک
محل ساخت: فرانسه
الهام از گذشته همچنان به نوآوریهای معاصر جهت میدهد. صندلی Louis Ghost که در سال ۲۰۰۲ توسط معمار فرانسوی فیلیپ استارک برای شرکت ایتالیایی Kartell طراحی شد، بازتفسیر تازهای از ظرافت و شکوه سبک فرانسوی ارائه میدهد و بهعنوان یکی از شاخصترین صندلی های معروف تاریخ شناخته میشود.
جودیت میلر مینویسد: «فرآیند فنی ساخت این صندلی شفاف، سفری دشوار و پیچیده بود که نیازمند تحقیقات فراوان بود. اما پس از موفقیت، استارک و شرکت Kartell توانستند فرمهای پیچیدهتر را نیز تولید کنند.» نتیجه، نخستین صندلیهای پلیکربنات کاملاً شفاف جهان بود. صندلی Louis Ghost که یکی از پرفروشترین صندلیهای قرن بیست و یکم محسوب میشود، ترکیبی مناسب و هماهنگ از سبک کلاسیک و مدرن را به نمایش گذاشت.
صندلی ROLY-POLY
سال ساخت: ۲۰۱۴ میلادی
طراح: فی توگود
محل ساخت: انگلستان
گاهی چیزها آنچنان زیبا هستند که نیازی به گذشت زمان برای کلاسیک شدن ندارند. صندلی Roly-Poly که در سال ۲۰۱۴ توسط طراح بریتانیایی فی توگود پس از تولد اولین فرزندش طراحی شد، از نیاز واقعی او برای یک صندلی راحت و کمارتفاع شکل گرفت.
فی در آن زمان باردار بود و به دنبال صندلیای نرم و راحت میگشت. این صندلی با پایههای درشت و لبههای نرم، ظاهری مجسمهگون، جسورانه و جذاب دارد و امکان استفاده هم در فضای داخلی و هم در فضای بیرونی فراهم میکند. در ابتدا از فایبرگلاس ساخته شده بود، اما اکنون در متریال و رنگهای متنوعی عرضه میشود که هم برای طرفداران ماکسیمالیسم و هم مینیمالیسم جذابیت دارد.
جمعبندی: صندلی های معروف تاریخ و نقش آنها در طراحی مدرن
صندلیها فراتر از یک وسیله کاربردی برای نشستن، نشاندهنده نوآوری، هنر و سلیقه طراحان در طول تاریخ هستند. از صندلی چوب خمیده Thonet 209 که نمادی از مهارت در خمکاری چوب و تولید انبوه به شمار میرود، تا صندلیهای مدرن و نوآورانهای مانند LCW و DAR ساخته چارلز و ری ایمز، هر یک نمونهای از تلفیق ارگونومی، زیبایی و خلاقیت به حساب میآیند.
در این مسیر، طراحیهای برجستهای مانند صندلیهای GRAND CONFORT LC2 لوکوربوزیه، Wishbone هنریک کشاورز دانمارکی و صندلیهای پلاستیکی Panton Chair ورنر پنتون نشان میدهند که چگونه متریال و فرم میتوانند تجربه نشستن را متحول کنند. همچنین، آثار فیلیپ استارک، فرانک گری و آرنه ژاکوبسن نمونههایی از ادامه سنت طراحی خلاقانه و الهامگیری از گذشته برای ایجاد نوآوریهای معاصر هستند.
بررسی صندلی های معروف تاریخ نه تنها به ما امکان میدهد تحولات طراحی و تکنولوژی را دنبال کنیم، بلکه ارزش زیباییشناختی، فرهنگی و عملکردی هر اثر را بهتر درک کنیم. این صندلیها، هر یک به نوبه خود، نقش مهمی در شکلدهی به سبکهای طراحی داخلی و مبلمان مدرن ایفا کردهاند و همچنان الهامبخش طراحان و کاربران هستند.