یکی از رایج ترین مشخصات مورد استفاده برای مقایسه ویدئو پروژکتورها، اندازه گیری شدت روشنایی هر مدل است: یا به عبارتی میزان لومن پروژکتور. این به این دلیل است که، در تئوری، شدت روشنایی یک پروژکتور 1000 لومن بیشتر از یک پروژکتور 500 لومن خواهد بود. در پروژکتورها، شدت روشنایی نه تنها در میزان وضوح و سهولت تماشای تصویر تأثیر می‌گذارد، بلکه میزان بزرگی تصویر را نیز تعیین می‌کند. یک پروژکتور با شدت روشنایی بیشتر می‌تواند تصویری بزرگ‌تر ایجاد کند، بدون اینکه برای تماشای آن به یک اتاق تاریک نیاز داشته باشیم.
شدت روشنایی زیر 500 لومن
میزان لومن در کوچکترین و ارزانترین پروژکتورها معمولاً 500 لومن یا کمتر است. ویدئو پروژکتورهای pico یا همان پروژکتورهای جیبی که اغلب با باتری کار می‌کنند، علیرغم ادعاهایی که وجود دارد، برای ایجاد تصاویر بزرگ طراحی نشده اند. این ویدئو پروژکتورها برای یک تصویر در اندازه تلویزیون بسیار خوب خواهد بود، اما برای یک تصویر با ابعاد 100 اینچ اصلاً مناسب نیستند، زیرا یک تصویر کم نور و مبهم ایجاد می‌کند. در یک اتاق کاملا تاریک چطور؟ آیا قابل تماشا است؟ از نظر فنی، بله، اما توقع نداشته باشید یک تصویر با کیفیت برای شما ایجاد کند.
به عنوان مثال، ویدئو پروژکتور جیبی مدل AAXA P8 pico با قدرت 430 لومن است. در طول آزمایش ما، این ویدئو پروژکتور توانست تصویری با میزان روشنایی 25Nit در یک پرده نمایش به ابعاد 100 اینچ ایجاد کند. برای مقایسه، میزان روشنایی بسیاری از تلویزیون‌های 65 اینچی بیش از1000Nit نیت است. حتی اگر تصویر این مدل ویدئو پروژکتور را بر روی یک پرده نمایش 65 اینچی بیندازید، باز هم فقط تصویری با میزان روشنایی تقریباً 61Nit ایجاد می‌کند. سایر ویدئو پروژکتورهای قابل حمل، به ویژه انواع بسیار ارزان آن، حتی از P8 هم کم نورتر هستند.
این ویدئو پروژکتورها به دلیل اندازه و قابل حمل بودنشان، محبوب هستند، ولی نباید توقع داشته باشید تصاویری با اندازه دیوار و میزان روشنایی تلویزیون به شما بدهند.
شدت روشنایی حدود 1000 لومن
اکنون به بررسی ویدئو پروژکتورهای قابل حمل می‌پردازیم. اما آنها چیزی بین مدل‌های جیبی و ویدئو پروژکتورهای کوچک سینمای خانگی هستند. به طور کلی، این دسته از ویدئو پروژکتورها معمولاً برای استفاده گاه به گاه در شب برای تماشای فیلم، طراحی می‌شوند و معمولاً از LED یا لیزر به عنوان منبع نور استفاده می‌کنند. به عنوان مثال، ویدئو پروژکتور Epson مدل EpiqVision Mini EF12 را در نظر بگیرید. ادعا می‌شود دارای شدت روشنایی 1000 لومن است.
ایجاد یک تصویر 100 اینچی برای چیزی که 1000 لومن رتبه بندی شده است کمی دشوار است. آنها مطمئناً به اندازه مدل‌های جیبی با لومن پایین، کم نور نیستند. به عنوان مثال ویدئو پروژکتور Epson EF12 می‌تواند تقریباً 3 برابر بیشتر از ویدئو پروژکتور جیبی AAXA P8 خروجی نور داشته باشد، اما با توجه به قیمت و اندازه‌ی این نوع پروژکتورها، بیشتر سهولت در حمل و استفاده از آنها مد نظر است تا عملکردشان.
برخی از ویدئو پروژکتورهای فوق پیشرفته نیز در این محدوده لومن قرار دارند. با این حال، آنها برای اتاق‌هایی با کنترل نور طراحی شده‌اند و معمولاً نسبت کنتراست بسیار بالایی دارند که باعث می‌شود تصاویر آنها نسبت به پروژکتورهای هم رده، واضح‌تر و واقعی‌تر به نظر برسد.
شدت روشنایی حدود 2000 لومن
برای سالیان متمادی، 2000 لومن برای یک ویدئو پروژکتور خانگی مقدار زیادی در نظر گرفته می‌شد. اکنون، آنقدر رایج است که عملاً پایین‌ترین حد محسوب می شود. برای مثال ویدئو پروژکتور BenQ HT2060 که برنده جایزه Editor’s Choice شده است را در نظر بگیرید. شدت روشنایی این ویدئو پروژکتور 2200 لومن است، که یک تصویر 100 اینچی بسیار با کیفیت ایجاد می‌کند، اگرچه شما همچنان به یک اتاق با نور کنترل شده نیاز دارید. این شدت روشنایی یک محدوده عالی برای یک ویدئو پروژکتور سنتی “سینمای خانگی” است، حتی اگر سینمای خانگی فقط به معنای اتاق نشیمن شما باشد.
با کوچک کردن تصویر تا 65 اینچ برای مقایسه با اندازه استاندارد تلویزیون، ویدئو پروژکتور HT2060 می‌تواند تصویری با میزان روشنایی حدود 262Nit را ایجاد کند. تا زمانی که بتوانید نور اتاق خود را کنترل کنید، هر ویدئو پروژکتوری که بیش از 2000 لومن باشد برای پرده نمایش های حدود 100 اینچ مناسب است.
شدت روشنایی بیش از 3000 لومن
امروزه به طور فزاینده‌ای، ویدئو پروژکتورهای مقرون به صرفه با شدت روشنایی بیش از 3000 لومن وارد بازار می‌شوند. به عنوان مثال، ویدئو پروژکتور Epson مدلCO-FH02 دارای شدت روشنایی 3000 لومن است و درخشندگی نور بسیار خوبی دارد. به طوری که می‌تواند بر روی یک پرده نمایش 65 اینچی، میزان روشنایی بیش از 500 Nit تولید کند.
بنابراین “ویدئو پروژکتوری را که بیشترین شدت روشنایی را دارد، تهیه کنید” فی نفسه اشتباه نیست، اما درست هم نیست. شدت روشنایی تنها یکی از ویژگی‌های ویدئو پروژکتور است. می‌توان مقایسه‌ای با خودروها انجام داد. آیا سریع ترین خودروی جهان “بهترین” خودرو است؟ البته که نه، زیرا بهترین خودروی جهان مزدا میاتا است و اگر ویدئو پروژکتور بود به سختی در محدوده 1500 لومن قرار می‌گرفت.
به عبارت دیگر، هنگامی که شما یک ویدئو پروژکتور با شدت روشنایی بیش از 2000 لومن خریداری می‌کنید، چیزهایی بیش از شدت روشنایی اهمیت پیدا می‌کنند. مسئله فقط شدت روشنایی نیست. یک ویدئو پروژکتور 3000 لومن ممکن است به خوبی یک پروژکتور 2000 لومن نباشد، فقط میزان روشنایی بیشتری خواهد داشت.
لومن واقعی (ANSI، ISO و CVIA)
همه تولیدکنندگان ویدئو پروژکتور، در مورد ویژگی لومن مبالغه می‌کنند. عضی‌ها کم، بعضی‌ها زیاد. در کلی‌ترین مفهوم، یک ویدئو پروژکتور 3000 لومن احتمالاً پر نورتر از یک پروژکتور 1000 لومن است، اما مقایسه شدت روشنایی ویدئو پروژکتورهای 1200 و 1300 لومن احتمالاً سخت می‌شود.
بدتر از آن، مقایسه رتبه‌بندی‌های لومن بین شرکت‌های مختلف حتی دشوارتر است. مثلاً یکی ممکن است 10 درصد اشتباه کند، دیگری 30 درصد. همچنین، اگر یک ویدئو پروژکتور را به درستی تنظیم کنید، از نظر حالت تصویر و دمای رنگ، روشنایی واقعی روی پرده نمایش حتی کمتر از آنچه ادعا می‌شود خواهد بود. زیرا یک سازنده قرار است از روشن ترین تنظیمات بر اساس اعداد و ارقام استفاده کند، نه تنظیماتی که بهترین تصویر را ایجاد می‌کند.
برخی از شرکت ها از لومن‌های ANSI یا ISO استفاده می‌کنند. اینها روشهای مختلفی برای اندازه‌گیری روشنایی هستند. هر کدام قوانین خاصی برای چگونگی اندازه‌گیری دارند. از نظر تئوری، اینها اندازه‌گیری دقیق تری هستند و با سایر اندازه گیری های ANSI یا ISO قابل مقایسه هستند. هنوز تعدادی متغیر وجود دارد که مقایسه دقیق را دشوار می‌کند، زیرا برخی تولید کنندگان می‌گویند که لومن آنها ANSI است در حالی که اینطور نیست.
گاهی اوقات، لومن‌های CVIA را می‌بینید که روش خاص خود را برای اندازه‌گیری لومن ایجاد کرده است. این لومن شبیه به ANSI است اما دمای رنگ را متغیرتر می‌کند. به این ترتیب، رتبه‌بندی‌های لومن CVIA احتمالاً بالاتر از رتبه‌بندی‌های ANSI هستند (و به نظر من، دقت کمتری دارند). به عنوان مثال، ویدئو پروژکتور3000 CVIA Lumens ممکن است کمی پر نورتر از پروژکتور 2500 CVIA Lumens باشد، اما ممکن است شدت روشنایی‌اش مشابه با ویدئو پروژکتور 2500 ANSI Lumens باشد.