هنگام انتخاب پارچه برای دکوراسیون منزل، اولین نکته ای که باید مد نظر قرار دهید این است که آن پارچه را برای کدام قسمت از خانه و برای چه منظوری می خواهید خریداری نمایید. به طور مثال،شما ممکن است پارچه ای برای روکش مبلمان، پرده، ملحفه تختخواب، کوسن یا روتختی نیاز داشته باشید، که برای هر کدام از آنها باید پارچه های مخصوص به خود را خریداری نمایید. پارچه ها در طرحها و بافتهای متنوعی موجود میباشند و با استفاده از آنها میتوان به فضای خانه رنگ و گرما بخشید.
انواع پارچه
- پارچه های چاپ باتیک : باتیک نوعی تکنیک چاپ بر روی پارچه است که به وسیله رنگ و موم انجام می شود، و خاستگاه آن شهر جاوه در اندونزی میباشد. برای چاپ باتیک، قسمتهایی از پارچه را که نباید رنگ شود با موم داغ میپوشانند، سپس پارچه را در رنگ غوطه ور میکنند تا قسمتهای مورد نظر رنگ شود، بدین ترتیب قسمتهایی از پارچه که با موم پوشیده شده رنگ نمیگیرد. سپس با استفاده از اتوی گرم، موم را از روی پارچه پاک میکنند. پارچه های باتیک ظاهری شرقی دارند و برای مبلمانی که با چوب بامبو یا خیزران ساخته شده اند، بسیار مناسب هستند و ترکیبی زیبا ایجاد می کنند. رنگ این پارچه ها معمولاً شاد و متنوع است و میتوانند فضایی پر انرژی در دکوراسیون خانه، مخصوصاً یک خانه ییلاقی به وجود آورند. چاپ باتیک بر روی پارچه های نازک مثل پارچه های نخی یا ابریشمی انجام میشود، به همین خاطر برای استفاده به عنوان روبالشی، روپوش رختخواب یا پرده مناسب میباشند، و نمیتوان از آنها به عنوان رویه مبلمان استفاده کرد، زیرا به اندازه کافی ضخیم و محکم نیستند. چاپ باتیک با دستگاه نیز انجام میشود؛ چاپ با دستگاه را میتوان بر روی پارچه های ضخیمتر که مناسب برای رویه مبلمان نیز میباشند،انجام داد.
- پارچه زربافت : این نوع پارچه ها طرحی برجسته و اغلب گلدار دارند، که این طرحها در زمینه پارچه که معمولاً ابریشمی میباشد، بافته میشوند. پارچه های زربافت در ابتدا در چین بافته میشدند. کشور ایران قدمت دیرینه ای در بافت پارچه های ابریشمی زربافت زیبا با نخهای طلا و نقره دارد. پارچه های زربافت در قرن 16 و 17 در اروپا شهرت پیدا کردند و از آنها در قصرها و کاخهای سلطنتی استفاده میشد. پارچه های زربافت در اصل با دست گلدوزی میشدند، ولی امروزه تقریباً تمام این پارچه ها با دستگاه گلدوزی میشوند، و همان ظرافت کار با دست را دارند. این پارچه ها بسیار زیبا، ظریف و تجملی هستند. پارچه های زربافت را می توان برای پرده، رومیزی یا یک روتختی مجلل استفاده کرد. این پارچه ها برای جاهایی که در معرض سائیدگی و استهلاک قرار می گیرند، مناسب نمیباشند.
- پارچه گونی : گونی پارچه ای با بافت درشت میباشد که معمولاً از الیاف کنف بافته میشود. از این پارچه در ساخت مبلمان، به عنوان پارچه ای که روی فنرهای مبل را میپوشاند، استفاده میشود. با استفاده از پارچه گونی به عنوان رومیزی بر روی یک میز چوبی ساده میتوان بافت زیبایی به آن بخشید. پارچه های گونی با طرحهای چاپی یا نقاشی شده نیز برای استفاده های گوناگون به کار میروند. این پارچه به طور کلی ظاهری روستایی دارد.
- پارچه پنبه ای : پارچه پنبه ای ،پارچه ای با بافت ساده میباشد که اغلب طرحهای چاپی گلدار دارد. واژه calico (پارچه پنبه ای) از کالیکوت شهری در جنوب غربی هند گرفته شده، شهری که در اصل پارچه های پنبه ای از آنجا صادر میشده. این نوع پارچه ها ظاهری ساده و در عین حال جذاب دارند و برای استفاده در دکوراسیون خانه های ییلاقی مناسب میباشند. می توان برای روکش تختخواب، تاج تخت خواب و پرده از پارچه های پنبه ای استفاده کرد. پرده های بلند دوخته شده با این پارچه ها نیز برای آشپزخانه یا اتاق خواب خانه های ییلاقی مناسب میباشند.
- پارچه شنل : پارچه ای با بافت ظریف و زیباست که از الیاف ابریشم، پنبه یا پشم درست میشود و دارای پرزهای ریز میباشد. پارچه شنل به دلیل زیبایی و دوامی که دارد، یکی از بهترین پارچه ها برای استفاده در ساخت مبلمان میباشد. “chenille” واژه ای فرانسوی است که معادل کلمه “caterpillar” میباشد، و برای توصیف نوعی پارچه به کار میرود. پارچه شنل پارچه ای مرسوم و متداول است که در طرحها و رنگهای متنوع موجود میباشد و میتوان برای رویه صندلی و مبلمان از آن استفاده کرد.
- پارچه چیت : چیت پارچه ای پنبه ای است که در ابتدا در دهه 1600 در هند بافته شد. چیت واژه ای هندی به معنی گلدار یا خالدار میباشد. در ابتدا از پارچه چیت در قرن 18 در خانه های انگلیسی و اروپایی استفاده میشد و در امریکا نیز در میان مردم بسیار محبوب بود. در دهه 1980 از این پارچه برای هر وسیله ای، از تختخواب و مبلمان گرفته تا حباب آباژور استفاده میشد. امروزه هنوز این پارچه بسیار مورد استفاده قرار میگیرد. پارچه چیت اغلب طرحهای گلدار دارد، ولی به صورت تک رنگ نیز موجود میباشد. روی این پارچه ها را تقریباً همیشه از موادی میپوشانند که از کثیف شدن آنها جلوگیری میکند و به آنها درخشش میدهد. برای یک خانه با دکوراسیونی به سبک کلاسیک، طرح و رنگ هیچ پارچه ای زیباتر از پارچه های چیت نسیت. از این پارچه میتوان در هرجایی استفاده کرد: از جمله پرده، روکش مبلمان، روبالشی و ملحفه. پارچه های چیت تک رنگ اغلب برای حباب آباژور، رومیزی و پرده استفاده میشوند. این پارچه ها را همچنین میتوان به عنوان کاغذ دیواری بر روی دیوار چسباند. چاپ پارچه های چیت به دو صورت دستی و ماشینی انجام میشود؛ و نوع چاپ دستی گرانتر است. پارچه های چیت در اثر سایش و شستشو درخشندگی خود ر از دست میدهند، ولی با این وجود زیبایی خود را حفظ میکنند.
- پارچه مخمل کبریتی : پارچه ای سنگین با راههای عمودی است. این پارچه معمولاً برای پوشاک استفاده میشود، ولی برای روکش مبلمان نیز به کار میرود. پارچه مخمل کبریتی نرم و با دوام است و راههای آن،طرح و بافت جالبی به این پارچه بخشیده است. راههای این پارچه پهن یا باریک است. شما میتوانید یک پارچه مخمل کبریتی با راههای پهن را برای روکش مبلمان در یک کتابخانه به سبک سنتی به کار ببرید. این پارچه همچنین برای استفاده در یک دکوراسیون به سبک مدرن نیز بسیار مناسب میباشد.
- پارچه گلدوزی : پارچه ای نخی یا کتان است که با نخ پشم بر روی آن گلدوزی میشود، و معمولاً طرحهای گلدار دارد. کلمه crewelwork از واژه انگلیسی crule گرفته شده و به معنی نخ بافندگی میباشد. خاستگاه این پارچه کشور انگلستان میباشد و قدمت آن تقریباً به اوایل قرن 17 بازمیگردد. طرحهای گلدوزی شده تمام پارچه را نمیپوشاند، و زمینه پارچه کاملا دیده میشود. پارچه های گلدوزی را می توان برای روکش مبلمان، پرده یا روتختی استفاده کرد. شما همچنین میتوانید از این پارچه به عنوان روبالشی یا دیوارکوب تزئینی استفاده کنید. امروزه هنوز پارچه های گلدوزی شده با دست نیز وجود دارند، و حتی می توانید خودتان در خانه این کار را انجام دهید. همچنین میتوانید پارچه های گلدوزی شده عتیقه و زیبا را خریداری نمایید.
- پارچه دمشقی : پارچه ای با زمینه براق و طرحهای مات میباشد که رنگ طرح پارچه با رنگ زمینه پارچه یکسان است، ولی بافت متفاوتی دارند. اسم این پارچه برگرفته از شهر دمشق، جایی که این پارچه برای اولین بار در آن بافته شد، میباشد. این پارچه در قدیم از الیاف ابریشم درست میشد، ولی امروزه با نخ پنبه، کتان، ابریشم مصنوعی یا ترکیبی از الیاف مختلف بافته میشود. پارچه دمشقی ظاهری زیبا، رسمی و کلاسیک دارد، و برای استفاده به عنوان رویه پرده و روکش مبلمان بسیار مناسب میباشد. پارچه دمشقی زربافت را بهتر است در یک فضای رسمی که زیاد در معرض رفت و آمد قرار ندارد استفاده کنید.
- پارچه نخ پنبه : پارچه ای پنبه ای و سبک است که اغلب طرحهای چهارخانه و راه راه دارد. این پارچه ظاهری غیر رسمی دارد و می توان از آن برای پرده آشپزخانه و رومیزی استفاده کرد. برای یک کوسن نرم و شل به منظور استفاده بر روی یک صندلی چوبی نیز میتوان از این پارچه استفاده کرد. این پارچه همچنین برای روکش مبلمان، تاج تخت و روبالشی نیز مناسب میباشد.
- پارچه های چاپ دستی : چاپ دستی تکنیکی قدیمی است که با استفاده از قالبهای چوبی انجام میشود. اگر طرح مورد نظر رنگهای مختلفی داشته باشد، برای هر رنگ باید یک قالب جداگانه استفاده شود. برخلاف چاپ با دستگاه، در چاپ دستی اندازه طرحها می تواند متفاوت باشد. چاپ دستی بسیار وقت گیر است؛ در نتیجه پارچه های چاپ دستی معمولاً گرانتر از پارچه های چاپ ماشینی هستند. یکی از ویژگیهای این نوع چاپ این است که، عیبها و ناهماهنگیهای طرحها بر روی پارچه کاملاً مشخص میشود. درجه تیرگی و روشنی رنگ به این بستگی دارد که چه میزان فشاری بر قالب وارد شود، در نتیجه ممکن است رنگ طرحهایی که در کل پارچه تکرار میشوند، کمی با هم تفاوت داشته باشد. پارچه های چاپ دستی جزو آثار هنری و صنایع دستی محسوب میشوند.
- پارچه های بافته شده از موی اسب : نوعی پارچه محکم بافته شده از موی اسب و الیاف پنبه یا کتان است. در زبان فرانسوی واژه “crin” به معنی موی اسب است. و در قرن نوزدهم پارچه ای به نام crinoline ساخته شده از موی اسب، به عنوان زیردامنی برای پف دامن استفاده میشد. و امروزه هنوز از پارچه های ساخته شده با موی اسب برای لباس و همچنین به عنوان روکش مبلمان استفاده میشود. این پارچه به صورت تک رنگ، راه راه یا طرحدار با نقشهای کوچک موجود میباشد. پارچه های ساخته شده از موی اسب بسیار شیک، زیبا و با دوام هستند. این پارچه ها عرض کمی دارند، بنابراین اگر برای روکش مبلمان استفاده شوند اغلب چندین درز دوخت در آنها ایجاد میشود. این پارچه ها مثل پارچه ابریشم نرم و گرم نیستند، بلکه ظاهری شق و رسمی دارند. این پارچه برای روکش کفی صندلی یا نیمکت بسیار عالی به نظر میرسد ولی برای پرده مناسب نمیباشد.
- پارچه تور : پارچه ای با بافتهای باز است که ازنخهای حلقه شده، گره خورده و تابیده به وسیله ابزراهایی مثل سوزن، ماسوره یا قلاب و با دست بافته میشود، و بیشتر برای تزئین لباس به کار میرود. اواخر قرن 18 و اوایل قرن 19 این پارچه با دستگاه نیز بافته میشد. اوایل قرن 15 بلژیک و ایتالیا در رواج بافت پارچه تور سهم بسزایی داشتند. پارچه تور در اصل برای تزئین لباس به کار میرفت و بعدها برای پرده و رومیزی نیز مورد استفاده قرار گرفت. این پارچه در ابتدا از الیاف کتان و سپس از پنبه بافته میشد، و اکنون از الیاف طبیعی و مصنوعی درست میشود، که میتواند با نخهای بسیار ظریف یا بسیار ضخیم بافته شود. با این پارچه میتوان پرده ای ظریف و زیبا و یا یک رومیزی درست کرد.
- چرم : چرم از پوست دباغی شده حیوانات درست میشود. اگرچه از لحاظ فنی پارچه محسوب نمیشود، ولی میتوان از آن برای روکش مبلمان یا وسایل دیگر استفاده کرد. فرآیند ساخت چرم به این صورت است که در ابتدا پوست حیوان را در حوضچه هایی میخیسانند، و سپس آن را دباغی میکنند، که این عمل باعث میشود پوست نرم و بادوام شود. چرم را به عنوان دیوارکوب یا کفپوش نیز میتوان استفاده کرد، و همچنین برای صفحه روی میز و جلد کتاب نیز به کار میرود. بر روی چرم میتوان نقاشی کرد یا نقوشی بر روی آن حک کرد. برای روکش مبلمان اغلب بر روی چرم پونزهای تزئینی میکوبند. برای مبلمان با روکش چرم نمیتوان به جای پونز از یراق برای تزئین آن استفاده کرد. ولی میتوان بر روی آنها دکمه های مخصوص زد.
- پارچه موهر : نوعی پارچه است که از موی بز آنگورا درست میشود. واژه موهر به نظر میرسد برگرفته از کلمه عربی “مخیر” به معنی “اختیار داده شده” باشد. هزاران سال است مردم از الیاف موی بز آنگورا استفاده میکنند. در بافت پارچه موهر اغلب از الیاف پنبه یا کتان نیز استفاده میشود. پارچه موهر ضخیم و بادوام است و می توان به راحتی آن را رنگ کرد. از این پارچه برای روکش مبلمان و صندلی استفاده میکنند. و از پارچه موهر مخمل در قدیم برای روکش صندلیهای آمفیتئاتر استفاده میکردند.
- پارچه خارا : نوعی پارچه است که با استفاده از قرار دادن غلطکهای داغ بر روی آن، موجهایی ایجاد میشود. این پارچه ظاهری رسمی و نسبتاً تجملی دارد. این پارچه اغلب از ابریشم طبیعی درست میشود، ولی از پنبه و ابریشم مصنوعی نیز بافته میشود. پارچه خارا را برای روکش مبلمان، رویه پرده و همچنین روبالشی و رومیزی استفاده میکنند.
- پارچه چیت موصلی : این پارچه از پنبه بافته میشود، بافتی ساده دارد و اغلب طرحدار یا تک رنگ میباشد. این واژه برگرفته از موصل شهری در شمال عراق میباشد، که این پارچه ها در اصل در آنجا بافته میشدند. پارچه موصلی ظاهری ساده دارد و به عنوان پارچه زیر روکش مبلمان و صندلی استفاده میشود. موصلی پارچه ای سبک است و برای ملحفه و روبالشی نیز به کار میرود. پرده های موصلی برای خانه های ییلاقی و روستایی مناسب میباشند.
- پارچه کشمیری : این پارچه نقوشی مثل بته جقه دارد. این نقوش قرنها پیش در شمال هند از شکل درختها الهام گرفته شده اند. و بعدها در کشورهای دیگر نیز از این طرحها استفاده شد. واژه کشمیر برگرفته از شهری در جنوب غربی اسکاتلند است که شالهای پشمی کشمیری در آنجا بافته میشد. طرحهای کشمیری با رنگهای متنوع و زیبا میتوانند چاپی باشند یا در پارچه بافته شوند. رنگهای شاد این پارچه ها در دهه 1960 و 1970 در میان مردم بسیار محبوب بودند. با استفاده از پارچه های کشمیری در دکوراسیون خانه میتوان به فضای آن رنگ و روح بخشید.
- پارچه palampore : این پارچه طرحهای گل و بته دارد که این طرحها به صورت چاپی یا نقاشی شده با دست میباشند. این پارچه در اصل هندی است و واژه palampore به نظر میرسد برگرفته از کلمه هندی “pa langposh” به معنی “رو تختی” میباشد. استفاده از این پارچه در قرن 17 و 18 در انگلستان و اروپا رواج پیدا کرد. گمان میرود این پارچه منادی آمدن پارچه چیت بوده. طرح و رنگهای این پارچه بسیار زیبا است و اندازه طرحها بزرگ میباشند. معمولاً پارچه های با طرحهای بزرگ را باید برای پرده، دیوارکوب یا رو تختی استفاده شود، به طوریکه تمام طرح دیده شود. اگر پارچه در تکه های کوچک استفاده شود، طرح آن ناقص میشود. پارچه های palampore عتیقه را میتوان به عنوان دیوارکوبهای زیبا استفاده کرد.
- پارچه اطلس : پارچه ای با بافت ساده، نرم و لطیف است که یک روی آن براق و روی دیگرش مات میباشد. پارچه اطلس معمولاً از الیاف ابریشم درست میشود و در ابتدا در چین بافته شد. این پارچه با الیاف پنبه، کتان یا الیاف مصنوعی نیز درست میشود، به طوریکه این الیاف در عرض پارچه بافته میشوند تا باعث استحکام بیشتر پارچه شود. پود این پارچه از ده تار میگذرد، که موجب میشوند پارچه ظاهری نرم و لطیف پیدا کند. براق بودن سطح پارچه به آن ظاهری تجملی و زیبا میدهد. میتوان از این پارچه به عنوان پرده در فضاهای رسمی خانه استفاده کرد، ولی نباید در جاهایی که زیاد در معرض سایش قرار دارند استفاده شود. پارچه اطلس را معمولاً میتوان به عنوان رویه پرده به کار برد. پارچه های دیگری که بافتی ساده مانند پارچه اطلس دارند، پارچه های تافته و … میباشد.
- پارچه تافته : نوعی پارچه با بافت ساده که پودهای آن به صورت یک در میان از زیر و روی تارها میگذرد و بافتی موجدار در آن ایجاد میشود. پارچه تافته اغلب از ابریشم بافته میشود و ظاهری تجملی دارد. واژه “taffeta”برگرفته از کلمه فارسی تافته میباشد که به معنی “پیچاندن” و “بافتن” است. تافته پارچه ای تجملی و شق و محکم است که میتوان برای پرده، رومیزی و روبالشی از آن استفاده کرد.
- تاپستری : پارچه ای طرحدار و اغلب مصور است که به عنوان دیوارکوب یا روکش مبلمان استفاده میشود. تاپستری در اصل با دست بافته میشود، ولی امروزه با دستگاه نیز بافته میشود، که برای استفاده به عنوان روکش مبلمان بسیار مناسب است. قرنها تاپستری، تنها جایگزین نقاشیهای دیواری بود. در قصرهای قرون وسطی از تاپستری به عنوان دیوارکوبهای تزئینی و پرده استفاده می کردند. در قرن 14، تاپستری در ارس، فلاندر، و بعدها در تورانی و بلژیک ساخته میشد. Gobelins، Beauvais، و Aubusson کارگاههای هنری در فرانسه بودند که بسیاری از تاپستریها در قرن 17 و 18 در آنجا تولید شدند. تاپستری پارچه ای سنگین، بادوام، شق و زیبا است. تاپستریهایی که امروزه با دستگاه درست میشوند تصاویر کوچکتری از تاپستریهایی دارند که در قدیم با دست درست میشدند. تاپستری را می توان به عنوان روکش مبلمان، روبالشی و … استفاده کرد.
- کرباس : پارچه ای بافته شده از الیاف پنبه یا کتان است که تصاویر و مناظر روستایی بر روی آنها چاپ میشود. کرباس در ابتدا در هند بافته شد، سپس در قرن 17 به فرانسه وارد شد. اواخر قرن 18، یک فرد از اهالی شهر باواریا به نام کریستف فیلیپ در شهری نزدیکی ورسای به نام جوی شروع به تولید پارچه کرباس کرد، که تصاویر چاپی آنها شبیه به کرباسهای هندی بود. کرباسهای جوی خیلی زود مشهور شدند، و تصاویر چاپی آنها امروزه هنوز استفاده میشود. این تصاویر اغلب به رنگهای سیاه، سبز، آبی، زرد پر رنگ، و قرمز بر روی زمینه سفید یا کرم چاپ میشوند. برخی از این عکسها وقایع تاریخی مثل کشف شهر پمپئی در ایتالیا، را به تصویر کشیده اند. در دهه 1920 بر روی یک پارچه کرباس تصویر چارلز لیندبرگ و اولین پروازش از نیویورک به پاریس چاپ شد. پارچه کرباس ظاهری ساده و روستایی دارد و برای هر چیزی از دیوارکوب گرفته تا روکش مبلمان، پرده، روتختی و رومیزی میتوان از آن استفاده کرد. این پارچه برای استفاده در فضاهای کوچک مخصوصا در یک اتاق خواب زیر شیروانی بسیار مناسب میباشد. برای تمام وسایل اتاق خواب از کاغذ دیواری گرفته تا روبالشی و روکش مبلمان میتوان از این پارچه استفاده کرد، و فضایی دنج و زیبا به وجود آورد.
- پارچه جناغی : نوعی پارچه که پودهای آن از زیر و روی دو یا چند تار میگذرد، و بافتی اریب و یا جناغی بوجود میآورد. از هر الیافی میتوان برای بافت این پارچه استفاده کرد. دنیم یک نوع پارچه جناغی است. پارچه جناغی نرم و بادوام است.
- پارچه مخمل : پارچه ای که در یک سمت دارای پرزهای نرمی است که با گره هایی در تار پارچه ایجاد میشوند. پارچه مخمل از الیاف ابریشم طبیعی، ابریشم مصنوعی، پنبه، کتان یا موهر بافته میشود. این پارچه به صورت ساده یا نقش دار موجود میباشد. پارچه مخمل ابریشم بسیار نفیس، مجلل و کمی ظریف است. پارچه مخمل را میتوان برای لباس، روکش مبلمان یا حتی برای حباب آباژور استفاده کرد. مخمل کتان بافتی راه راه دارد، و از مخمل ابریشم ارزانتر است و برای لباس یا مبلمان و چیزهای دیگر میتوان از آن استفاده کرد. پارچه مخمل پنبه به خوبی و زیبایی مخمل ابریشم و کتان نیست و برای دوخت لباس و … به کار میرود. مخمل موهر بخاطر دوامی که دارد مشهور است و در قدیم از آن برای روکش صندلیهای سالن آمفیتئاتر استفاده میشد. پارچه های مخمل زیبا و فوق العاده هستند و تمام انواع آن را میتوان برای روکش مبلمان، پرده، رومیزی و روبالشی استفاده کرد. پارچه مخمل ظاهری تجملی دارد و در رنگهای متنوع موجود میباشد. در میان رنگهای پارچه مخمل ابریشم هیچ رنگی زیباتر از قهوه ای شکلاتی نیست.
الیاف طبیعی
- پنبه : نخ پنبه از کرکهای سفیدی که در پوسته ای که حاوی تخمهای گل پنبه است، به دست میآید. واژه “cotton” برگرفته از کلمه عربی “کتم” میباشد. مصریان باستان 2500 سال قبل از میلاد از لباسهای پنبه ای استفاده میکردند. هنگامی که الی ویتنی در سال 1793 ماشین پنبه پاک کنی را اختراع کرد، سرعت جدا کردن تخمهای پنبه از کرکهای آن 50 برابر افزایش یافت، و تولید الیاف پنبه تبدیل به صنعت بزرگی شد. امروزه پارچه پنبه ای به دلیل دارا بودن ویژگیهایی مثل سبکی، شستشوی آسان و کاربری فراوان ، نسبت به پارچه های دیگر بیشترین استفاده را دارد، به طوریکه با الیاف پنبه میتوان از پارچه جین گرفته تا بهترین پارچه های چیت را درست کرد.
- کتان : پارچه کتان از الیاف گیاه کتان به دست میآید، و هزاران سال است از این پارچه استفاده میشود. هنگامی که باستان شناسان اهرام فراعنه مصر را حفاری کردند، به اجساد مومیایی برخوردند که با پارچه های کتان پیچیده شده بودند. برای درست کردن الیاف کتان، پس از چیدن گیاه کتان، طی چند مرحله الیاف را از گیاه جدا میکنند تا برای بافتن نخ آماده شود. دانه های کتان نیز برای درست کردن روغن بزرک استفاده میشوند، که در نقاشی و ساخت کفپوشهای لینولئوم کاربرد دارد. پارچه کتان رنگش ثابت میماند و با شستن نرمتر میشود.
- ابریشم : الیاف ابریشم از پیله کرم ابریشم به دست میآید، که برای اولین بار 2500 تا 3000 سال قبل از میلاد چینیها به ساخت این الیاف دست یافتند، و بیش از هزاران سال راز ساخت الیاف ابریشم را حفظ کردند. پس از آن، حدود سال 300 میلادی ابریشم برای اولین بار در هند تولید شد، گفته میشود بعد از آن در سال 550 میلادی دو راهب پیله های کرم ابریشم را نزد ژوستی نین پادشاه روم بردند، و پس از آن تجارت پارچه ابریشم در خاورمیانه آغاز شد. پرورش کرم ابریشم برای تولید الیاف ابریشم آغاز شد. کرم ابریشم برگهای درخت توت را میخورد و هنگامی که رشد کرد و بالغ شد، برای دگردیسی شروع به تنیدن پیله می کند. برای درست کردن الیاف ابریشم پیله را حرارت میدهند تا کرم داخل آن کشته شود و فرآیند دگردیسی متوقف شود. سپس پیله ها را در آب نیمه جوش میاندازند تا تارها جدا شوند. به محض اینکه تارها جدا شدند، آنها را دور یک قرقره میپیچانند، سپس با تارهای دیگر آنها را میبافند تا نخ ابریشم به دست آید. یک تار ابریشم نزدیک به یک کیلومتر طول دارد. الیاف خام ابریشم که هنوز عمل آوری نشده پوششی از سریسین دارد، که به طور طبیعی برای حفظ تارهای ابریشم دور آنها را احاطه میکند. الیاف خام بافت زبرتری از الیاف عمل آوری شده دارد. الیاف ابریشم براق هستند و میتوان آنها را با طیف وسیعی از رنگها، رنگ کرد. از این الیاف میتوان برای بافتن پارچه های نفیسی مثل مخمل، زربفت و تافته استفاده میشود.
- پشم : الیاف پشم را از موی گوسفند، شتر، بز آنگورا، لاما، الپاکا یا بز کشمیر درست میکنند؛ ولی واژه پشم معمولاً به الیاف ساخته شده از پشم گوسفند اطلاق میشود. هزاران سال است که گوسفند را برای استفاده از پشم آن پرورش میدهند. پشمها را پس از چیده میشویند تا پیه آنها (که در ساخت لوازم آرایشی استفاده میشود) جدا شود. سپس پشم را به نخ تبدیل میکنند. پشم به طور طبیعی کندسوز، گرم و دارای خاصیت جذب است، در نتیجه میتوان آن را به راحتی رنگ کرد. بسیاری از فرشها و روکش مبلمان را از پشم درست میکنند. پشم با گذشت زمان زیبایی خود را از دست نمیدهد، و حتی فرشهای پشم عتیقه بهتر و زیباتر هم میشوند.
الیاف مصنوعی
- استات : استات از سلولز که ساختار اولیه دیواره سلولی گیاهان را تشکیل میدهد، به دست میآید. در سال 1950 دو برادر سوئیسی به نامهای کامیل و هنری دریفوس طی فرآیندی شیمیایی موفق به کشف استات سلولز شدند، که این ماده در ساخت پلاستیکهای سلولوئید و حلقه فیلم به کار میرفت. حدود 10 سال بعد، از استات الیافی ساخته شد که می توانست برای بافتن پارچه استفاده شود؛ این اتفاق مدتی پس از تولید الیاف ابریشم مصنوعی، که اولین الیاف مصنوعی تولید شده در امریکا توسط شرکت Celanese بود، رخ داد. الیاف استات به خوبی رنگ میگیرند. این الیاف را میتوان به صورت الیافی بسیار نرم یا کمی زبر درست کرد.
- اکریلیک : اکریلیک از پلیمر اکریلونیتریل و یک یا چند عنصر دیگر به دست میآید. اکریلیک برای اولین بار در سال 1950 توسط شرکت E.I.du Pont de Nemours & Co به تولید انبوه رسید. پارچه اکریلیک در ضد لک، ضد قارچ و کپک و همچنین ضد چروک میباشد. الیاف اکریلیک را میتوان به راحتی با الیاف دیگر ترکیب کرد و انواع مختلفی از پارچه ها را توسط آن بافت.
- نایلون : نایلون یکی از الیاف مصنوعی پرکاربرد است که برای اولین بار در سال 1939 در شرکت E.I.du Pont de Nemours & Co به تولید تجاری رسید. نایلون الیافی مقاوم است که آب نمیرود، به همین دلیل از آن برای تولید جورابهای زنانه و لباس شنا استفاده میکنند. الیاف نایلون را اغلب با الیاف دیگر ترکیب میکنند و از آن پارچه هایی برای کاربرد در مبلمان و دکوراسیون خانه درست میکنند. بسیاری از انواع موکت را از نایلون درست میکنند. نکته ای که باید در مورد این پارچه ها ذکر شود این است که نباید مدت طولانی در معرض نور مستقیم خورشید قرار بگیرند.
- پلی استر : پلی استر الیافی است که از ترکیب الکل و اسیدهای کربوکسیل ساخته میشود. این الیاف برای اولین بار در دهه 1950 در شرکت E.I.du Pont de Nemours & Co تولید شدند. پارچه پلی استر ضد چروک و ارزان است و مقاومتر از از الیاف طبیعی است. الیاف پلی استر را اغلب با الیاف پنبه، پشم و ریون ترکیب میکنند و پارچه هایی برای مصارف خانگی تولید میکنند. پارچه های بسیاری با ترکیبات پلی استر وجود دارد که میتوان از آنها در فضاهایی از خانه که در معرض رفت و آمد زیاد قرار دارند، استفاده کرد.
ریون : ریون از سلولز که ساختار اولیه دیواره سلولی گیاهان را تشکیل میدهد، به دست میآید. ریون اولین الیاف مصنوعی بود که ساخته شد، و برای اولین بار در سال 1910 توسط شرکت امریکایی ویسکوز تولید شد. ریون انواع مختلفی دارد، ولی رایجترین نوع آن ریون ویسکوز است. برای ساخت ریون ویسکوز، تراشه های چوب را عمل آوری میکنند تا به مایعی غلیظ تبدیل شود و سپس الیاف را میسازند. از الیاف ریون میتوان پارچه هایی به شکل پارچه های پنبه ای، ابریشمی، پشمی یا کتان درست کرد. این الیاف جذب بسیار بالایی دارند، در نتیجه به خوبی رنگ میشوند. این الیاف را اغلب با الیاف پنبه، کتان، یا پشم ترکیب میکنند. پارچه ریون بیشتر از کتان آب میرود و کش میآید، در نتیجه باید به صورت خشک شسته شود، مگر اینکه از نوعی باشد که در برابر شستشو با آب مقاوم باشد